Klinik Psikolog İlayda Altunören
◊
EMDR(Eye Movement Desensitization and Reprocessing) terapi yani “Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden işleme”, kişilerin olumsuz yaşantıları sonucu ortaya çıkan rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan bir psikoterapi yöntemidir. Bu terapi, kötü anıların ve rahatsızlık veren duygu, düşünce ve davranışların işlenmesinde etkili olan göz hareketlerini ve çift yönlü uyaranları temel alır. Bu hareketlerle beynin iki yarımküresi uyarılarak rahatsızlık veren duygu, düşünce ve davranışların ele alınması sağlanır. EMDR, kişilerin kötü anılarını ve bu anıların neden olduğu rahatsızlıkları yeniden işleyerek değiştirmeye odaklanır. Bu süreçte, geçmişteki olumsuz anıların etkisi azaltılır ve kişinin rahatsızlıklarıyla başa çıkması hedeflenir. Bu terapi yöntemi, beyindeki doğal iyileşme sürecini desteklemeyi hedefler.
- Adaptif Bilgi İşleme Modeli: EMDR’nin temeli, beyindeki bilgilerin işlenme sürecini anlamaya dayanır. Normal şartlarda, yaşadığımız deneyimler, beynimizde işlenerek depolanır ve uygun şekilde kullanılabilir hale gelir. Ancak travmatik deneyimlerde bu süreç bazen bozulabilir. EMDR, adaptif bilgi işleme modelini kullanarak bu bozukluğu düzeltmeyi amaçlar.
- Travmatik Anıların İşlenmesi: Terapi sürecinde, danışan travmatik anıları hatırlar ve bu anılarla ilişkili olan duygusal ve zihinsel yüklerle baş etmeye çalışır. Bu sırada terapist, danışana bilateral uyarımlar (çift yönlü uyaranlar) uygular. Çift yönlü uyaranlar, EMDR terapisi sırasında kullanılan bir tekniktir. Bu teknik, travmatik anıların işlenmesini ve duygusal yükün azaltılmasını desteklemek amacıyla beyin aktivitesini uyarıcı yöntemlerle iki yarımkürede dengeli bir şekilde uyarım hedefler. Göz hareketleri, sesler, dokunsal uyaranlar gibi farklı yöntemlerle sağlanabilir. Örneğin, danışan gözleriyle terapistin parmak hareketlerini takip edebilir veya kulaklık aracılığıyla sağa-sola sesler duyabilir. Bu uyaranlar, danışanın travmatik anılarını hatırlarken aynı zamanda göz veya duyu hareketlerine odaklanmasını gerektirir. Böylece beyinde iki yarımkürenin aktivitesini dengeleyerek, travmatik anıların yeniden işlenmesini ve duygusal yükün azalmasını destekler. Bu süreç, anıların daha sağlıklı bir şekilde işlenmesini ve duygusal iyileşmeyi hedefler.
- Yeniden İşleme ve Yeniden Yapılandırma: EMDR, travmatik anıların yeniden işlenmesini sağlayarak, bu anıların olumsuz etkilerini azaltmayı hedefler. Terapist, danışanın travmatik anılarını tekrar hatırlamasını ve bu sırada olumlu düşüncelerin yerleştirilmesini destekler. Bu süreçte, anıların duygusal etkisi azalır ve daha sağlıklı bir biçimde hafızaya alınabilir.
- Beynin Yeniden Örgütlenmesi: EMDR’nin amacı, travmatik deneyimlerin yarattığı negatif etkileri azaltmak ve beyindeki bu deneyimlerin daha sağlıklı, daha işlevsel bir biçimde yeniden organize edilmesini sağlamaktır.
EMDR, travmatik anılardan kaynaklanan duygusal, fiziksel ve zihinsel rahatsızlıkların tedavisinde etkili olduğu gösterilmiş bir terapi yöntemidir. Bu terapi, post travmatik stres bozukluğu (PTSD), kaygı bozuklukları, fobiler, panik atak, depresyon ve bedensel ağrı gibi çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılabilir.