Klinik Psikolog İlayda Altunören
♦
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), düşüncelerin, duyguların ve davranışların birbirini etkileyen bir döngü içinde olduğunu öne süren ve psikolojik sorunları bu döngüyü değiştirerek çözmeyi hedefleyen bir terapi yaklaşımıdır. Bu terapi yöntemi, bilişsel çarpıtmalarla işlevsizleşen düşünce kalıplarını değiştirerek duyguları olumlu yönde etkilemeyi amaçlar. BDT, kişinin düşünce kalıplarını tanıması, olumsuz veya gerçekçi olmayan düşünceleri fark etmesi ve daha sağlıklı düşünce kalıpları geliştirmesi üzerine odaklanır. Terapi sürecinde, kişiler düşüncelerini sorgulamayı, gerçekliği farklı açılardan görmeyi ve daha işlevsel düşünce tarzları geliştirmeyi öğrenir.
BDT genellikle “şimdi ve burada” ilkesi doğrultusunda çalışır ve mevcut problemlere odaklanırken geçmişteki travmatik deneyimlerden kaynaklanan ve bugüne taşınan otomatikleşmiş işlevsiz düşünce kalıplarını, bilişsel çarpıtmaları ele alır. Temel amacı, danışanlara yeni düşünme becerileri kazandırmak ve bu becerileri günlük hayatlarına entegre etmelerini sağlamaktır.
Bu terapi yöntemi, danışanın rahatsızlık veren düşünce hatalarını ve davranışları tespit etmeyi ve düzeltmeyi hedefler. Bu süreç, daha kalıcı düzelmelerin sağlanmasına yol açabilirken, danışanın işlevsel olmayan temel inançlarını değiştirmesine de yardımcı olur. Uygulama ödevleri, bu terapi yönteminin önemli bir parçasıdır ve danışanların duygularını, duyguları nedeniyle ortaya çıkan davranışları ve düşüncelerini günlük tutması gibi çalışmalar içerir. Bu çalışmalar, danışanların fark ettiği ve ifade ettiği bilişsel çarpıtmaları ve negatif düşünceleri ele almayı amaçlar.
BDT, anksiyete bozuklukları, obsesif kompulsif bozukluk, panik bozukluk, depresyon, cinsel işlev bozuklukları, bağımlılıklar, yeme bozuklukları, sosyal fobi, özgül fobiler, travma sonrası stres bozukluğu ve çeşitli davranış problemleri gibi birçok psikolojik yaşantının tedavisinde etkili bir şekilde kullanılmaktadır; ancak her terapi yolculuğu danışanın bireysel ihtiyaçlarına ve sorunlarına uygun olarak mutlaka bir uzman ile yürütülmelidir. Terapi genellikle sınırlı bir süre içinde, belirli hedeflere odaklanarak ilerler. Kişi, terapi sürecinde kendi düşünce, duygu ve davranış döngülerini anlama ve kontrol etme becerileri kazanır.